Dijital Takograf Nedir?
Lojistik sektörünün günden güne gelişmesiyle birlikte bu sektörün parçası olan unsurların denetimi ve korunumu da önemini artırmıştır. Taşınan malların denetiminin yanında özellikle karayolu taşımacılığında diğer yollara nazaran insan gücüne daha fazla bel bağlanması sebebiyle araç şoförlerinin çalışma koşulları da dikkat edilmesi gereken noktalardan biri haline gelmiştir. Günümüzde bu süreç, dijital takograf adı verilen bir cihaz yardımıyla denetlenmektedir.
Dijital Takograf Nedir?
Dijital, diğer adıyla sayısal takograf, Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Yapan Taşıtlarda Çalışan Personelin Çalışmalarına İlişkin Avrupa Anlaşması (AETR) ve buna benzer konsey tüzükleri uyarınca 1 Mayıs 2006 tarihi itibariyle Avrupa Birliği üyesi olan ülkelerde karayoluyla yolcu ve eşya taşımacılığı yapan ticari araçların kullandığı bir kontrol cihazıdır. Yol güvenliğini artırmak, denetimi geliştirmek, lojistik sektöründe çalışan insanların çalışma standartlarını iyileştirmek için kullanılan takograf cihazı şoförlerin araç içindeki faaliyetlerini denetler ve aşağıdaki bilgileri kaydederek raporlar:
- Aracın aldığı yol
- Aracın yol süresince hızı
- Aracın sürüş süresi
- Aracın çalışma saatleri ve zorunlu olarak verilen molalar
Dijital Takograf Nasıl Kullanılır?
Sürücü kartınızı cihazın solundaki ilk yuvaya çip yukarı bakacak şekilde takmalısınız. Dijital takograf cihazınız, sürücü kartı ve kimliğinizi eşleştirdikten sonra kullanmaya başlayabilirsiniz.
Bu işlemden sonra cihaz ekranda sizlere kullanımla alakalı olmak üzere bazı soruları gösterebilir. Takografların farklı türleri olduğundan verilerin nasıl girileceğine ilişkin adımlar birbirinden farklı olabilir.
Otomasyonlarınızı yaptıktan sonra takograf kullanıma hazır olacaktır. Bu aşamada ekranda izin verilen sürüş ve dinlenme süresi gösterilir. Sürücü kartı yuvasının yanındaki düğmeye uzunca basıldığında geçerli ülkenin onaylanması istenir ve ardından sürücü kartı çıkarılır. Bu kartı taktıktan sonra yukarıda anlatılan tüm işlemleri tekrar gerçekleştirmeniz gerekmektedir.
Dijital Takograf Sürücü Kart Çeşitleri Nelerdir?
Dijital takograf sistemleri, sürücüler ve şirketler için üç farklı tür kart kullanır: Sürücü Kartı, Şirket Kartı ve Servis Kartı
Sürücü Kartı
- Sürücüye özel olarak kişiselleştirilmiştir.
- Geçerlilik süresi 5 yıldır.
- Ortalama 28 günlük faaliyet verilerini kaydeder.
- Verilerinin 25 günde bir yedeklenmesi gerekir.
Şirket Kartı
- Bu kart ile birlikte araç sahibiyseniz işlemlerinizi özelleştirebilirsiniz.
- Bu kartı cihaza bağladığınız anda şirket kilidi kullanılabilir hale gelir. Araç satıldığı zaman kartın takılması ve şirket kilidinin çözülmesi gerekir.
- Takograf verilerinin şirket verileri aracılığıyla ayda bir yedeklenmesi gerekir.
- Bu verilerin TOBB sistemlerine aktarılması gerekmektedir.
Servis Kartı
- Takograf cihazının bakımını ve onarımını gerçekleştirmek için kullanılır.
- Takografın yazılımını güncellemek için gerekli yetkileri sağlar.
- Takografın içindeki verilerin yedeklenmesini veya silinmesini mümkün kılar.
- Takografın performansını kontrol etmek ve kalibrasyonunu yapmak için kullanılır.
Dijital Takograf Sürücü Kart Başvurusu Nasıl Yapılır?
Başvuru sahiplerinin Sayısal Takograf Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin internet adresinden ya da kayıt merkezleri aracılığıyla talep oluşturması gerekmektedir. İnternet başvurusu sırasında izlenmesi gereken adımlar;
- https://staum.tobb.org.tr/WEB/ sitesine girilir ve kart işlemlerine tıklanır.
- Bu aşamada e-devlet sistemine giriş için açılan sayfaya bilgiler girilir.
- “Yeni kart başvurusu için tıklayınız” yazan bölüme tıklayarak işlem başlatılır.
- “Bilgilendirmeyi oku” sekmesindeki “Okudum, onaylıyorum” kutucuğunu işaretleyerek ileri butonuna tıklanır.
- İletişim bilgilerinizi doldurarak Kayıt Merkezi’ni seçiniz.
- Fotoğraf Yükleme sayfasından son altı ayda çekilen biyometrik fotoğrafınızı yükleyiniz.
- İmza yükleme sayfasından imzanızı yükleyiniz. Arka fonun beyaz olması gerekir.
- “Ehliyet Bilgileri” sekmesinden Sürücü Belge Numarasını ve Sürücü Belge Açıklaması’nı kontrol ediniz.
- “Kart Teslim Bilgileri” sekmesinden kartı sizin haricinde teslim alabilecek biri varsa belirtiniz.
- Son olarak bilgilerinizi kontrol ederek “Başvuruyu Tamamla” butonundan işlemi sonlandırabilirsiniz.
İnternetten başvuru yapmak istemiyorsanız sürücü belgeniz, kimliğiniz ve son altı ayda çekilen biyometrik fotoğrafınız ile kayıt merkezlerinden kart başvurusunda bulunabilirsiniz.
Dijital Takograf Kuralları: Günlük ve Haftalık Sürüş Limitleri
Dijital takograf sahibi araçlarda sürüş süresiyle alakalı aracın içindeki şoför sayısına göre farklı uygulamalar mevcuttur.
Tek şoförün olduğu araçlarda günlük sürüş süresi 9 saatten fazla olamaz. 1 hafta içerisinde bu süre en fazla 2 defa 10 saat olabilir. Gün içinde kesintisiz dört buçuk saatten uzun araç kullanılamaz ve gün içinde verilen ilk mola 15 dakikadan kısa olamaz.
Tek şoförün olduğu araçlarda haftalık sürüş süresi 56 saatten fazla olamaz. 2 haftalık sürüş süresi 90 saati geçemez. En fazla 12 gün kesintisiz araç kullanılabilir. Sonrasında mutlaka 48 saat dinlenilmelidir.
2 şoför birlikte en fazla 30 saat çalışabilir. 30 saatin sonunda en az 8 saat dinlenilmesi gerekiyor. Bu 30 saatlik çalışma diliminde de en fazla 18 saat sürüş yapılabilir.
Dijital Takografın Zorunlu Olduğu Araçlar Hangileridir?
Yük taşımacılığı yapan ve 3,5 tondan ağır yük taşıyan kamyon, kamyonet ve tırlarda ve yolcu kapasitesi 17’den fazla olan otobüslerde takograf kullanımı zorunludur.
Araç Model Yıllarına Göre Zorunlu Dijital Takograf Kullanımı
Yönetmelikte yer alan Geçici Madde 3’e göre, 1996 model ve sonrası araçlarda kullanılan analog veya elektronik takograf cihazlarının belirtilen süreler içerisinde sayısal takograf ile değiştirilmesi zorunludur. Güncel düzenlemelere göre, bu zorunluluk aşağıdaki şekilde uygulanmıştır:
- 1996-1998 model araçlar: 30 Haziran 2014 – 31 Aralık 2015 tarihleri arasında,
- 1999-2001 model araçlar: 1 Ocak 2016 – 31 Aralık 2016 tarihleri arasında,
- 2002-2004 model araçlar: 1 Ocak 2017 – 31 Aralık 2017 tarihleri arasında,
- 2005-2007 model araçlar: 1 Ocak 2018 – 31 Aralık 2018 tarihleri arasında,
- 2008-2013 model araçlar: 1 Ocak 2019 – 31 Aralık 2019 tarihleri arasında,
- 2014 ve sonrası model araçlar: 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren sayısal takograf ile donatılmış olmalıdır.
Ek olarak, Türkiye’de taşımacılık yapan ve takograf kullanması zorunlu olan 1996 model ve sonrası araçlarda, herhangi bir nedenle takograf değişimi yapılması gereken durumlarda, dijital takograf cihazı kullanılması zorunludur. Bu zorunluluk, sadece yurt içinde değil, uluslararası taşımacılık yapan araçları da kapsamaktadır.
Bu düzenlemeler, takografların daha güvenli ve doğru veri kaydı sağlamasını amaçlayarak sürüş güvenliğini artırmak için uygulanmaktadır.
Paylaş
