ESP Nedir?
Araçlarda en iyi sürüş deneyimini sunmak için arka görüş kamerası ve otomatik fren desteği gibi çeşitli özellikler bulunur. Konforlu ve güvenli bir yolculuk için geliştirilmiş sistemlerden biri olan Elektronik Stabilite Programı da bu özelliklerden biridir. ESP, araçların savrulma, kayma veya yoldan çıkma riskini azaltmak için tasarlanmıştır. Günümüzde araçlara farklı seviyelerde entegre edilen ESP özelliği, Amerikan Ulusal Karayolu ve Trafik Güvenliği İdaresi (NHTSA) tarafından yapılan bir saha çalışmasına göre kazaları %35 oranında azaltmaktadır. Etkisinin kanıtlanması ile birlikte, 2014 itibariyle Avrupa Birliği’nde yeni tescil edilen tüm araçlarda ESP zorunlu hale getirilmiştir.
ESP Nedir ve Ne İşe Yarar?
ESP, araç dengesini korumak ve ani manevraların etkisini azaltmak için kullanılır. Bu sistem, aracın kayması veya savrulması durumunda sürücüye yardımcı olarak aracın kontrolünü sağlar. Sürücü direksiyon kontrolünü kaybettiğinde aracın dengesinin korunmasına yardımcı olur. Her bir bir tekerleğe ayrı şekilde fren uygulayabilen ESP sistemi, aracın yol hizasından sapmadan güvenli bir şekilde hareketine devam etmesine destek olmaktadır. Örneğin, araç arkadan savruluyorsa, buna karşı koymak için ön tekerleklere fren uygulayarak araç dengesinin sağlanmasına yardımcı olur. Ayrıca belirli modellerde, direksiyon kontrolü yeniden sağlanana kadar motor gücünü de azaltabilir. ESP, bir otomobilin viraj alma kabiliyetini iyileştiremese de aracın kontrolünü kaybetme riskini azaltır. Sıradan bir sürücüye kıyasla çok daha hızlı bir şekilde kayma ve patinaja tepki verdiğinden, aracın kontrol kaybını engelleyebilir. Ayrıca yalnızca kuru asfalt yollarda değil, donmuş bir gölün üzeri gibi zorlu ve birbirinden farklı zeminlerde bile verimli olarak çalışır. Böylece, her tür yolculuk için oldukça önemli bir güvenlik önlemi olarak araçlarda yer aldığı söylenebilir.
ESP Nasıl Çalışır?
Elektronik Stabilite Programı, araçta bulunan entegre sensörler ve elektronik kontrol ünitelerini kullanarak aracın yönü, hızı ve dönüş açıları gibi farklı parametreleri sürekli olarak takip eder. Bu bilgileri kullanarak, aracın yol tutuşunun artmasını ve yönünün kontrol edilmesini kolaylaştırır. Belirtilen parametreler normal sınırların dışına çıktığında ise ESP hızlı bir şekilde devreye girerek aracın frenlerini ve motor gücünü ayarlar ve aracın dengede kalmasına destek olur. Örneğin, kaygan yol koşullarında, ESP sensörlerinden gelen manevra ve tutuş bilgileriyle, frenleri veya motor gücünü ayarlayarak aracın kaymasını önleyebilir.
ESP Işığı Ne Anlama Gelir?
Otomatik olarak devreye giren ESP sisteminin ışığı, aracın gösterge panelinde yer alır. Bu uyarı ışığı, genellikle kaygan bir yüzeyde aracınızın çekişini veya kontrolünü kaybetmeye başlarsanız yanar. Ani manevra ve hızlı bir viraj alma gibi durumlarda da çalışan ESP sistemi etkinleştirildiğinde bu ışık genellikle yanıp söner. Sürüş koşulları normale döndüğünde ve aracın kontrolü tekrar sağlandığında ise söner. Eğer ESP ışığı sürekli yanıyorsa, sistemde bir arıza olabilir, bu nedenle aracı en kısa sürede servise götürmek gerekmektedir. ESP yalnızca anlık araç kontrolünü sağlamakla kalmayıp olası kaza durumlarından çıkarımlar yapabilmektedir. Böyle durumlardan edinilen bilgiler üzerinden ise aktif güvenlik önlemlerinin oluşturulmasını da mümkün kılar. Örneğin, sürücü kaygan bir yolda araç kullanıyorsa ve araç kaymaya başlarsa, ESP devreye girerek motor gücünü ayarlar ve aracın kontrolünü kazanmak ve kaymasını önlemek için frenleri devreye sokabilir. Böylece sürücünün normalde zorlanabileceği durumlarda bile aracın kontrolünü elinde tutabilmesini sağlayabilmektedir. Yapılan araştırmalara göre sürücülerin araç kontrolünü kazanmasında oldukça etkili olmasının yanı sıra, kaza olasılığını ve şiddetini de azalttığı kanıtlanmıştır.
1. ESP ne zaman devreye girer?
ESP sistemi aracın savrulması, kayması ve ani manevra yapması gibi riskli durumlarda devreye girer. Ayrıca ani frenleme ve keskin virajlarda da etkinleşerek aracın kontrolünü sağlamaya yardımcı olur.
2. ESP nin devreye girdiği nasıl anlaşılır?
Aracın gösterge panelinde bulunan ve genellikle kayan bir aracı gösteren ESP ışığı yandığında, ESP sisteminin devreye girdiği anlaşılır. Buna ek olarak, bazı modellerde direksiyonda hafif bir titreme de hissedilebilir.
3. ESP çekişi etkiler mi?
Çekiş gücü ESP devredeyken değişiklik gösterir. Aracın riskli durumlarda savrulmasını engellediğinden, çekiş normal seyre göre daha düşük olabilmektedir, ancak bu sürüş deneyiminin daha güvenli olmasını sağlar.
4. ESP hangi durumlarda kapatılır?
Özellikle sert hava koşullarında ESP sisteminin kapatılmaması gerekir, fakat araç kum veya çamur gibi sürüşe uygun olmayan bir zeminde seyrediyorsa, ESP aracın sürüşünü kolaylaştırmak için geçici olarak kapatılabilir.
Paylaş
