Lastikte Nehir Aşınma Nedir?
Aşınmalar farklı nedenlerle oluşabilmektedir. Genellikle kamyon tipi araçlarda görülse de binek araçlarda da sık sık karşılaşılan problemlerden birisidir. Aşınma tiplerini ve sebeplerini inceleyelim.
Lastik Aşınma Tipleri ve Sebepleri Nedir?
Lastik aşınmaları, çeşitli nedenlerle olabilmektedir. Lastik aşınma tipleri ve sebeplerini şu şekilde sıralamak doğru olacaktır:
- Yüksek basınç sebebiyle aşınma: Lastik havalarının fabrika verilerinden daha fazla şişirilmesi durumunda lastikte görülen aşınma modelidir.
- Düşük basınç nedeniyle aşınma: Lastik havaları fabrika verilerinden daha az şişirilirse bu şekilde aşınma görünebilir.
- Kamber açılarının yanlış olması nedeniyle aşınma: Araca önden bakıldığında lastikler yere 90 derece dik açı ile konumlanmalıdır. Eğer üst kısım bu eksenden aracın dışına taşarsa “Pozitif kamber” içine doğru yaklaşırsa “Negatif kamber” olarak isimlendirilmektedir. Eğer lastikler yere 90 derece dik açı ile yaklaşmıyorsa lastikte aşınma meydana gelir.
- Yanlış Toe açılarından kaynaklanan aşınma: İçten Dışa (toe-in) ve Dıştan Dışa (toe-out) olarak sınıflandırılır. Aynı aks üzerindeki lastiklerin ön tarafları dışa dönükse lastik dişleri içten dışa doğru eşit olmayan şekilde aşınır.
- Balans bozukluğu ve bozuk amortisör kaynaklı lastik aşınması: Balans bozukluğu direksiyonun titremesi ile anlaşılır. Aracın sürüşünü etkilemez fakat lastiklerin düzensiz bir şekilde aşınmasına sebep olur.
Lastikte Nehir Aşınma Nedir?
Lastikte nehir aşınma, lastiğin dış kenarlarından itibaren lastik boyunca devam eden aşınma şeklini ifade etmektedir. Bu aşınma şekli adeta bir nehrin akışına benzer. Bu nedenle “nehir aşınma” olarak adlandırılmıştır.
Nehir aşınma; aşınma oranlarının düşük olduğu, genellikle otoyol ya da virajların az olduğu yolların kullanılmasından kaynaklı olarak oluşmaktadır. Hava basıncı, aks sistemi, balans bozukluğu ya da amortisörlerin bozuk olması gibi pek çok sebeple meydana gelebilmektedir.
Lastikte aşınma olmaması adına alınabilecek önlemler de bulunmaktadır. Lastikteki aşınma çok belirgin değilse kullanımı sağlanabilir fakat düzenli olarak hava basınçları kontrol edilmelidir. Bununla birlikte, lastiklerin duruş pozisyonları düzenli olarak kontrol edilmelidir. Lastik seçimi, arabaya, mevsime ve kullanılacak yola göre yapılmalıdır. Araç süspansiyon sistemi düzenli olarak kontrol edilmelidir. Yük ya da yolcu taşımacılığı üzerine kullanılan bir ticari araç ise araçtaki yükün aracın tamamına eşit dağıldığından da emin olunmalıdır.
Lastikte Nehir Aşınması Neden Olur?
Nehir aşınmasının oluşum sebepleri genellikle şunlardır:
- Doğru olmayan lastik hava basıncı, lastiğin yola dengeli bir şekilde temas etmesini engeller. Dolayısıyla arabanın yol tutuşu azalır. Lastikler bu temastan olumsuz olarak etkilenir ve nehir aşınma meydana gelir.
- Araç yüklerindeki farklılık, lastik havaları doğru seviyeye ayarlandığında lastikte aşınma meydana getirmez. Fakat araç yükü dengesiz olur ve lastik havası doğru şekilde ayarlanmazsa, nehir aşınma meydana gelir.
- Aşınma oranlarının düşük olduğu, genellikle otoyol ya da virajların az olduğu yolların kullanılmasından kaynaklı da lastikte aşınma olabilmektedir.
- Bölgesel yollar ve yol dışı kullanım için dizayn edilmiş lastikler, ağırlıklı olarak düz yollarda ve otoyollarda kullanılır ise yine aşınma oluşur.
- Araç yüksek kilometrede ise yine nehir aşınma meydana gelebilmektedir.
- Bazı otoyollarda, ağır tonajlı araçların oluşturduğu düşük banketler ve yüksek yol sıcaklıkları, nehir aşınmanın oluşmasına sebep olabilmektedir.
- Araç rot ayarındaki bozukluklar (yüksek toe in / toe out ayarları) nehir aşınma oluşmasına neden olmaktadır.
Nehir aşınmasının önüne geçebilmek için yola çıkmadan önce ve gerekirse molalarda lastik basınçları kontrol edilmelidir. Lastik basıncını optimum seviyesi neyse ona göre ayarlamak önemlidir. Ayrıca lastik açılarının monte edilirken doğru şekilde ayarlanması gerekir.
Paylaş
