Retarder Nedir? Ne İşe Yarar?
Kamyon, tır ve otobüs gibi ağır vasıtalarda kullanılan retarder ikincil bir fren sistemi olarak çalışır. Ana fren mekanizmasına yardımcı olacak şekilde tasarlanan ikincil fren mekanizması yavaşlamaya yardımcı olan bir mekanizma olarak işlev görür. Retarder fren mekanizması olarak aracı durdurmaz sadece yavaşlatır. Frenleme performansını iyileştiren retarder bağlı olduğu kardan mili üzerinden tekerleklerin yavaşlamasını sağlar. Retarder ikincil fren sistemi olarak balataların daha az kullanılmasına olanak tanırken aşınmadan doğacak ekstra maliyetler de azaltır.
Retarder Nedir?
Geciktirici olarak adlandırılan retarder birincil fren sistemini destekleyici ikincil fren sistemidir. Retarder aracı durdurma kabiliyetine sahip değildir. Tekerleklerin yavaşlamasını sağlayacak şekilde çalışır. Bu sistem özellikle hız kesici fren mekanizması olarak otobüs ve tır gibi ağır vasıtalarda tercih edilir.
Araçlarda birincil ve ikincil fren sistemleri ayrı ayrı kullanabilir. Retarder sistemini kullanmak için birincil fren sistemini kullanmaya gerek olmaz. Tüm yardımcı fren sistemlerinin genel adı retarderdir. Retarder motor freni ya da retarder hidrodinamik sistem gibi sistemler ağır vasıtalarda yer alır. Retarderin en büyük avantajlarından biri ana frenlere fazla yük binmesini engellemesidir. Yokuş aşağı inerken ekstra güvenlik sağlayan retarder fren balatalarının daha az aşınmasını sağlar. Retarder tır ve otobüs gibi ağır vasıtalarda ikincil fren sistemlerinin tümünü ifade ederken egzoz retarderi, hidrolik retarder ve elektrikli retarder gibi farklı retarder çeşitleri bulunur.
Retarder Ne İşe Yarar?
Retarder özellikle kamyon, tır ve otobüs gibi araçlarda birincil fren sistemine yardımcı olan hız kesici fren sistemi olarak çalışır. Yüksek ağırlığa sahip araçlar için vazgeçilmez bir eleman olarak ana fren sistemine aşırı yük binmesini engeller. Ağır vasıtaların sürüşünde frenlemenin önemli bir kısmı retarder sistemi tarafından yapılır. Ana fren sistemine yardımcı olan tüm ikincil fren sistemleri retarder sistemi olarak tanımlanır.
Retarder temel olarak ana fren sistemine aşırı yük binmesini engelleyecek yavaşlatma olanağını sunar. Retarder sayesinde birincil frenlerin ömrü de uzar. Sarsıntısız hız kesme özelliği ile konforlu ulaşım olanakları sunarken yokuş aşağı hızlanma sırasında birincil frenlere gerek kalmadan kontrol sağlanmasına olanak verir. Retarder sayesinde fren balataları da çok az aşınır. Retarder genel olarak fren sisteminin performansını iyileştirir. Aynı zamanda da araçlar dik yokuşlardan inerken fren boşalması sorununu engellemeye yardımcı olur. Tork kontrolünün de farklı seviyelerde ayarlanmasını sağlayan retarder birincil fren sistemine yardımcı olur ve fren sisteminin daha verimli çalışması için yardımcı güç olarak işlev görür.
Retarder Sistemi Nasıl Çalışır?
Retarder sistemi sıvı haznesindeki yağı hareket ettirecek şekilde hava basıncından faydalanarak çalışır. Rotor dişlisi ve sabit dişlinin arasını retarder dişlisi kapatır. Bu şekilde retarder dişlisinin hareketi kısıtlanır. Şanzıman ve tekerler arasındaki ana dişli ve retarder dişlisi bağlantılı olduğundan ana dişli daha az dönmek zorunda kalır. Dişli daha az dönünce tekerleğe aktarılan güç azalır ve tekerleklerin daha az dönmesi ve aracın yavaşlaması da sağlanır.
Retarder yavaşlasa da dişliler dönmeye devam eder. Bu da aracı durdurmadan yavaşlamasına imkan verir. Özellikle yokuş kontrolünde ve aracın yavaşlamasında genellikle hidrodinamik retarder sistemi kullanılır. Bu sisteme sıvı retarder sistemi de denir. Tekerlekler ve şanzıman arasında iki adet dişli bulunur. Retarder dişlisi ve ana dişli ters yönlü olarak döner. Retarder sisteminde sabit dişli, hareketli rotor ve sıvı haznesi bulunur. Retarder devreye girdiğinde rotora yağ aktarılır.
Retarder Avantajları Nelerdir?
Retarder yüksek yüklü araçlarda fren sisteminin performansını artıracak ikincil fren sistemi olarak çalışır. Ana fren sistemine aşırı yük binmesini engelleyerek ana fren sisteminin ömrünü uzatır. Hızlanmanın kontrol altına alınmasını sağlayarak yakıt tasarrufu yapılmasına olanak tanırken yolculuk sırasında meydana gelen sarsılmaları önleyerek yolcu konforunu da artırır.
Fren boşalma riskini de ortadan kaldıran retarder sistemi yokuş aşağı inişlerde sürüş güvenliğini sağlar. Retarder sayesinde balataların daha az aşınması yanı sıra fren sistemi daha verimli ve daha güçlü çalışır. Retarder sistemi ağır vasıtalarda çok önemli bir rol üstlenir. Retarder sistemi kullanmak sürüş güvenliği ve konforunu artırırken ana fren sisteminin de ömrünü uzatır. Retarder sistemi bakım maliyetlerini azaltmaya da yardımcı olan faydalı bir sistemdir.
Paylaş
