Uluslararası Ticarette Teslim Şekilleri Nelerdir?
Uluslararası ticaret, karmaşık süreçleri ve farklı coğrafyalardaki tarafları içeren bir alandır. Bu süreçlerin en önemli adımlarından biri, malların satıcıdan alıcıya güvenli ve sorunsuz bir şekilde ulaştırılmasıdır. Çünkü malın doğru zamanda ve sağlam bir şekilde hedef noktaya ulaşmasını sağlamak, ticaretin başarısı için hayati önem taşır. Bu nedenle lojistik, uluslararası ticaretin en kritik unsurlarından biridir.
Özellikle büyük organizasyonlar ve zaman hassasiyeti yüksek endüstriler için lojistiğin ne kadar karmaşık ve önemli olduğu görülmektedir. Örneğin Formula 1 gibi global çapta düzenlenen etkinliklerde lojistik, sürecin en önemli parçalarından biridir. Formula 1 araçlarının ve ekipmanlarının bir ülkeden diğerine zamanında ulaştırılması, yarışların sorunsuz bir şekilde düzenlenmesi için kritik öneme sahiptir. Bu nedenle, CIP, DAF ve CIF gibi lojistik terimleri bu tür büyük operasyonlarda sıkça kullanılır.
Uluslararası Ticaret Odası (ICC) tarafından belirlenen Incoterms kuralları, bu teslim şekillerini standart hale getirerek uluslararası ticaretin ortak bir dilini oluşturur. Her bir teslim şekli, tarafların hak ve yükümlülüklerini belirler, risklerin nerede ve ne zaman geçeceğini tanımlar. Bu sayede taraflar arasındaki anlaşmazlıklar en aza indirilir ve ticaret daha güvenli hale gelir.
Uluslararası Ticarette Teslim Türleri (Incoterms 2020)
Incoterms 2020, satıcı ile alıcı arasındaki hak ve yükümlülükleri belirler. Aynı zamanda risklerin hangi noktada ve hangi tarafta olduğunu tanımlar. Her bir teslim şekli, farklı taşıma yöntemlerine ve ticari ihtiyaçlara uygun olarak tasarlanmıştır. İşte Incoterms 2020’deki teslim türleri:
Tüm Taşımacılık Türleri için Geçerli Teslim Şekilleri
Uluslararası ticarette, malların taşınması ve teslimatı sırasında satıcı ve alıcı arasındaki sorumlulukları belirlemek için çeşitli teslim şekilleri kullanılır. Her tür taşımacılık türü için geçerli olan bu teslim şekilleri, tarafların risk ve maliyetlerini açıkça tanımlar.
- EXW (Ex Works – İşyerinde Teslim): Satıcının sorumluluğu en düşük seviyededir. Malları kendi iş yerinde veya belirtilen bir noktada alıcının emrine hazır hale getirir. Yükleme, taşıma ve sigorta gibi tüm masraflar alıcıya aittir.
- FCA (Free Carrier – Taşıyıcıya Teslim): Satıcı, malları belirlenen taşıyıcıya veya alıcının yetkilendirdiği kişiye teslim etmekle yükümlüdür. Bu noktadan itibaren risk ve masraflar alıcıya geçer. Satıcı, ihracat gümrükleme işlemlerini yapar.
- CPT (Carriage Paid To – Taşıma Ödenmiş Olarak): Satıcı, malları taşıyıcıya teslim eder ve varış noktasına kadar taşıma ücretini öder. Ancak risk taşıyıcıya teslim anında alıcıya geçer. Satıcı, ihracat gümrükleme işlemlerini yapar.
- CIP (Carriage and Insurance Paid To – Taşıma ve Sigorta Ödenmiş Olarak): CPT’ye benzer, ancak satıcı taşıma ücretinin yanı sıra malların sigortasını da yaptırır. Risk, yine teslim anında alıcıya geçer.
- DAP (Delivered at Place – Belirlenen Yerde Teslim): Satıcı, malları varış noktasında belirlenen yerde, taşıma aracından indirilmeden alıcının emrine hazır hale getirir. İthalat gümrükleme hariç tüm masraflar ve riskler satıcıya aittir.
- DPU (Delivered at Place Unloaded – Belirlenen Yerde Boşaltılmış Olarak Teslim): DAP’a benzer, ancak satıcı malları taşıma aracından indirmekle de yükümlüdür.
- DDP (Delivered Duty Paid – Gümrük Vergisi Ödenmiş Olarak): Satıcının sorumluluğu en yüksek seviyededir. Malları alıcının belirlediği yerde teslim eder, tüm masrafları ve riskleri üstlenir, hatta ithalat gümrükleme işlemlerini bile tamamlar.
Deniz ve İç Su Yolu Taşımacılığı için Geçerli Teslim Şekilleri
Deniz ve iç su yolu taşımacılığında, malların teslimi sırasında satıcı ve alıcı arasındaki sorumlulukların belirlenmesi için kullanılan teslim şekilleri, tarafların risk ve maliyetlerini açıkça tanımlar. İşte bu teslim şekillerinin en yaygın olanları:
- FAS (Free Alongside Ship – Gemi Yanında Teslim): Satıcı, malları belirtilen yükleme limanında geminin yanında teslim etmekle yükümlüdür. Bu noktadan itibaren risk ve masraflar alıcıya geçer. Satıcı, ihracat gümrükleme işlemlerini yapar.
- FOB (Free on Board – Gemiye Yüklenmiş Olarak): Satıcı, malları belirtilen yükleme limanında gemiye yükler ve bu noktaya kadar olan tüm masrafları karşılar. Risk, mallar gemiye yüklendiğinde alıcıya geçer.
- CFR (Cost and Freight – Masraflar ve Navlun): Satıcı, malları varış limanına kadar taşıma ücretini öder. Ancak risk mallar gemiye yüklendiğinde alıcıya geçer. Satıcı, ihracat gümrükleme işlemlerini yapar.
- CIF (Cost, Insurance and Freight – Masraflar, Sigorta ve Navlun): CFR’ye benzer, ancak satıcı taşıma ücretinin yanı sıra malların sigortasını da yaptırır. Risk, yine mallar gemiye yüklendiğinde alıcıya geçer.
Incoterms 2020, uluslararası ticaretteki taraflar arasındaki anlaşmazlıkları en aza indirerek daha güvenli ve öngörülebilir bir ticaret ortamı oluşturmayı amaçlar. Her bir teslim şeklinin detaylarını anlamak, doğru seçimi yaparak ticari faaliyetlerinizi daha verimli ve başarılı hale getirmenize yardımcı olur.
Incoterms 2020 ile Önceki Sürümler Arasındaki Farklar Nelerdir?
Incoterms 2020, bir önceki versiyon olan Incoterms 2010’a göre bazı önemli değişiklikler ve güncellemeler içerir. Bu farklardan bazıları şunlardır:
- DAT (Delivered at Terminal) Yerine DPU (Delivered at Place Unloaded): Incoterms 2010’da yer alan DAT teslim şekli, Incoterms 2020’de DPU (Delivered at Place Unloaded) olarak değiştirilmiştir. Bu değişiklik, teslimat yerinin sadece bir terminal ile sınırlı olmadığı, herhangi bir yerde olabileceği anlamına gelir.
- FCA Teslim Şeklinde Taşıma Belgesi Düzenleme Seçeneği: Incoterms 2020’de FCA teslim şekli, alıcının talebi üzerine satıcının taşıma belgesini (bill of lading – konşimento) düzenleyebileceği bir seçenek sunar. Bu, özellikle alıcının akreditifli ödemelerde belgeye ihtiyaç duyduğu durumlarda faydalıdır.
- CIP ve CIF Teslim Şekillerinde Sigorta Kapsamı Artışı: Incoterms 2020’de CIP ve CIF teslim şekillerinde satıcı tarafından yaptırılması gereken sigorta kapsamı yükseltilmiştir. Artık Institute Cargo Clauses (A) veya eşdeğeri bir sigorta poliçesi gereklidir.
Bu değişiklikler, uluslararası ticaretin güncel ihtiyaçlarına daha iyi uyum sağlamak ve anlaşmazlıkları azaltmak için yapılmıştır.