Sürücüler araç almaya karar verdiklerinde ya da yakıt masraflarını göz önünde bulundururken, araçlarının yakıt tüketimini hesaplamaya çalışırlar. Yakıt tüketimi, motorlu taşıtların çalışırken ve yolculuk esnasında kullandıkları yakıt miktarıdır. Bu hesaplama işlemi araçların performansını ve masraflarını göz önünde bulundurmak için de yapılabilmektedir. Son dönemlerde üretilen otomobillerde yakıt tüketimi 100 km’lik yol boyunca tüketilen yakıtın litre cinsinden hesaplanması ile elde ediliyor.
Ayrıca tüketilen yakıt miktarını anlayabilmek için iki farklı hesaplama yöntemi izleyebilirsiniz. Bu hesaplamaları yaparken yakıt miktarını ya da gidilen yolun km cinsinden mesafesini baz alabilirsiniz. Buna göre, bir litre yakıtla gidilen mesafeyi veya 100 kilometrede harcadığınız yakıt miktarını ölçebilirsiniz.
Yakıt miktarını baz alarak yapacağınız hesaplamada deponuzu tam olarak doldurmanız gerekmektedir. Böylelikle daha doğru bir sonuca ulaşmanız daha olasıdır. Aracınızın km sayacını, depoyu doldurduktan sonra sıfırlayarak bir tam depo benzinle ne kadar yol aldığınızı görebilirsiniz ve km başına düşen miktarı hesaplayabilirsiniz.
Alınan mesafeye göre km cinsinden yakıt tüketimi hesaplayabilmek için deponuzu her doldurduğunuzda gidebildiğiniz km’yi not edebilirsiniz. Daha sonra bu rakamların ortalamasını alarak yakıt tüketimini hesaplayabilirsiniz.
Yük taşımacılığında önemli rol oynayan kamyonlar ve tırlar sıklıkla tercih edilirken yakıt masrafları da göz önünde bulunduruluyor. Tırlar oldukça geniş taşıma kapasiteleri sebebiyle genellikle şehirler arası ya da uluslararası taşımacılıkta tercih ediliyor ve motor hacimleri de yine kamyonlara göre oldukça büyük ölçeklerde oluyor.
Kamyonların motor kapasiteleri normal araçlara oldukça geniştir ve yakıt tüketimi de kıyasla çok daha fazladır. Tırların ve kamyonların yakıt tüketimi göz önünde bulundurulurken kullanım amaçları ve çeşitli faktörler de göz önünde bulundurulmalıdır.
Kamyonlar ve tırlar üretim amaçları doğrultusunda yüksek kapasitelerde ve uzun yollarda yük taşımak üzere tasarlanmışlardır. Motor hacimleri, yakıt tüketimleri de buna bağlı olarak oldukça fazladır. Ancak bunların yanı sıra yakıt tüketimine etki eden başka faktörler de vardır. Araçlara yüklenen yükün ağırlığı, kullanan şoförün araç sürüş tarzı, aracın kullanıldığı hız aralığı ve yük kapasitesi bunların başında gelir.
Taşımacılığın önemi, taşımacılıkta kullanılan araçların yük ve motor kapasiteleri, mazot ve benzin fiyatlarında yaşanan artışlar sebebiyle yakıt tasarrufu konusu gündeme geliyor. Kamyon ve tırların yakıt tasarrufu sağlayabilmesi için uygulayabilecekleri birkaç yöntem, uzun vadede oldukça etkili sonuçlar verebilir.
Özellikle kamyon ve tırlar büyük yakıt tanklarına sahip oldukları için nu tankta oluşabilecek herhangi bir hasar çok fazla yakıtın sızmasına sebep olabilir. Bunu önceden tespit etmek ve devamlı yakıt tanklarını kontrol etmek, hasar varsa telafi edildikten sonra yola çıkmak güvenlik ve yakıt tasarrufu bakımından oldukça önemlidir. Yollarda yakın tankına zarar gelebilecek bir durum oluştuysa da mutlaka kontrol edilmeli ve yola duruma göre devam edilmelidir.
Kullanılan vites aralığı kamyon ve tır gibi büyük motorlara sahip araçlarda oldukça önem kazanmaktadır. Düşün vitesler motorları daha çok yorduğu için motor daha çok yakıt tüketecektir. Bu sebeple sürüşü mümkün oldukça yüksek viteslerde gerçekleştirmeli.
Hangi yakıtın kullanıldığı da aracın motor ömrüne ve yakıt tüketimine etki eden faktörler arasındadır. Kullanılan yakıtın kalitesi ne kadar yüksek olursa yanma hacmi de o kadar yüksek olur ve daha az yakıtla daha çok performans elde edilebilecek. Böylece düşük kaliteli yakıta göre daha fazla yol kat edeceği için tasarruf sağlanabilecek. Ayrıca düşük kalitedeki yakıtlar motora ve aksamlarına da zarar verebilmektedir.
Sürücünün aracı kullandığı hızın ortalaması da yakıt tüketiminde önemli bir noktadır. Aracı çok hızlı kullanmak motorun çok daha fazla çalışmasına sebep olacağı için yakıt tüketimini de arttıracaktır. Ancak çok düşük hızda gitmek de yolda geçen süreyi artıracağı için yine yakıt tasarrufunun önüne geçebilecek bir durumdur. Bu sebeple ortalama hızlarda sürüş deneyimi hem yakıt tüketimine olumlu katkı sağlar hem de daha güvenli bir yolculuk için önemlidir.
Genel araç sürüş tarzına da bağlı olarak ani frenle kontrolü sağlamak acil durumların haricinde aracı yoran ve yakıt tüketimini etkileyen bir faktördür. Şehir İçi trafikte ani fren yapılmasını gerektiren durumların oranı yüksek olsa da şehirlerarası yolculuklarda fren yapılmasını gerektirecek durumu önceden gözlemlemek ve öngörmek oldukça gereklidir. Bu şekilde bir araç kullanımı hem daha güvenli olacaktır hem de yakıt tasarrufu sağlayacaktır.
Yazın sıcağında, kışın soğuk havalarda imdada yetişen klimalar, ne yazık ki yakıt tüketimine etki edebilmektedir. Diğer faktörler kadar olmasa da araçların klimaları da çok fazla çalıştırılmaları halinde yakıt tasarrufunun önüne geçmektedir. Bu sebeple klimayı düşük ayarlarda aşırı sıcak ya da soğuk kırılana kadar kullanmak ve ortalama bir sıcaklıkla yolculuk etmek yakıt tüketimini azaltmada etkili olacaktır.
Yakıt tasarrufunda önemli faktörlerden biri de yuvarlanma direncidir. Yuvarlanma direnci lastik ve yer arasındaki sürtünmeye verilen isimdir. Araçların yakıt tüketiminin bir kısmı bu sebepten kaynaklanmaktadır. Yuvarlanma direnci azalması, yakıt tasarrufunun da sağlanması anlamına gelmektedir. Kamyonların ve tırların kullandıkları lastik sayısını ve boyutlarını, ayrıca lastiklerin üzerindeki yükün ağırlığı göz önünde bulundurulacak olursa, lastiklerin yakıt tasarrufu konusunda oldukça etkili olduğu sonucuna varabiliriz.
Lastiklerin yuvarlanma direncini en aza indirgeyebilmek için kauçuk maddesinin yanı sıra silika denilen madde kullanılmaktadır. Bu orana bağlı olarak yuvarlanma direnci hesaplanabilir.
Basınç da lastikler üzerinde oldukça önemli bir etkendir. Lastik basıncı ne kadar düşük olursa sürtünme de o kadar artacaktır. Basınç kontrolünü yola çıkmadan önce yaptırmakta her zaman için fayda vardır. Kamyon ve tırların taşıdıkları yükler göz önünde bulundurulacak olursa lastiğin kullanım ömrü için de bu oldukça önemli bir adımdır.
Tekerleğin ağırlığı da yakıt tüketimini artırabilen unsurlardandır. Bir tekerlek ne kadar hafifse, diğer faktörlerinde uygunluğuyla birlikte, yakıt tasarrufu o kadar fazla olabilmektedir.
Sürüş esnasında lastik yanakları yolla ne kadar az temas ederse yuvarlanma direnci de o kadar düşecektir. Bu temasın engellenmesi ise lastik yanaklarının sertliği ile ilgilidir. Ne kadar yumuşak olursa yola o kadar çok temas edeceklerdir ve yakıt tüketimini arttırabilirler.
Araç alırken ya da yakıt tüketiminde tasarrufa gitmek isterken birçok insanın baktığı parametre aracın ne kadar yakıt tükettiği konusudur. Bu sebeple hangi yakıtın daha uygun olduğu ve tasarruf etmede yardımcı olacağı konusu oldukça önemlidir.
Benzin genellikle Dizel ve LPG’ye göre daha maliyetli olabilmektedir. Ancak bu noktada dizel araçların bakımlarının daha ağır olduğu ve bunun da göz önünde bulundurulması önemlidir. Ağır vasıta araçlar genellikle ticaridir ve benzinli olmaları halinde maliyetleri yükseltecektir. Otomobillerde ya da kısa mesafeli araç kullanımlarında benzin kullanılabilir, motorun ömrü eğer “başka bir faktör devreye girmezse” daha uzun süre sağlıklı bir şekilde kalır.
Kamyon ve tırlar genellikle dizel araçlardan oluşmaktadır. Bu durum 1 depo yakıt ile km bazında daha uzun mesafelerin gidebilmesinden kaynaklanıyor. Ayrıca dizel motorların torkları daha yüksektir ve ağır araçlarda genellikle dizel kullanılır. Benzin ile kıyaslayacak olursak, bir yanma reaksiyonunda daha fazla devir elde edilir. Benzinden daha ekonomiktir ve yakıt tasarrufu sağlamaya yönelik avantajlıdır.
LPG en ekonomik yakıt diyebiliriz fakat her araç için uygun olmaması bir dezavantaj oluşturuyor. Kamyon ve tırlar genellikle dizel üretilmektedir ve dizel araçlara sistem farklılığından dolayı LPG takılmamaktadır. Ayrıca LPG’nin çekiş gücü bu ağır vasıtaları karşılayamaz ve performans düşüklüğü yaşanabilir. Kamyonlar ve bazı ağır araç türleri için, ekonomik bir yakıt olması sebebiyle, LPG uygulamaya yönelik araştırmalar devam etmektedir.
