Lojistikte Ordino Nedir? Ne İşe Yarar?
Uluslararası ticarette, malların deniz yoluyla taşınması sırasında birçok belge kullanılır ve bunlardan biri de “Ordino”dur. Eski bir gümrük uygulaması olan Ordino, günümüzde yerini konşimentoya bırakmış olsa da lojistik sektöründe hala sıkça duyduğumuz bir terimdir. Bu yazımızda, Ordino’nun ne olduğunu, ne işe yaradığını ve konşimento ile arasındaki farkı detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Lojistikte Ordino Nedir?
Ordino, geçmişte, konşimentoda belirtilen malların kısım kısım veya tamamen teslim alınmasını sağlayan bir talimattı. Taşımacılık şirketine veya gemi kaptanına hitaben yazılan bu belge, mal sahibine veya yetkilendirilmiş temsilcisine malları teslim alma yetkisi verirdi. Günümüzde ise 4458 sayılı Türk Gümrük Mevzuatı ile Ordino uygulaması kaldırılmış ve yerine “Konşimentonun İbrazı” esası getirilmiştir.
Lojistikte Ordino Ne İşe Yarar ve İşlevi Nedir?
Ordino’nun temel işlevlerini şöyle sıralayabiliriz:
- Malların Teslim Alınmasını Sağlama: Konşimento, malların taşınmasıyla ilgili tüm bilgileri içeren bir belge iken Ordino bu malların fiilen teslim alınması için gerekli olan yetkiyi sağlıyordu. Gümrükten mal çekmek için konşimento sahibi veya yetkilisi, taşıyıcıya Ordino sunarak malları teslim alabilirdi.
- Kısmi Teslimatı Mümkün Kılma: Ordino, özellikle malların farklı alıcılara veya farklı zamanlarda teslim edilmesi gereken durumlarda kullanışlıydı. Mal sahibi, Ordino düzenleyerek malların bir kısmının belirli bir kişiye veya şirkete teslim edilmesini, kalan kısmının ise başka birine veya daha sonra teslim edilmesini sağlayabilirdi.
- Esneklik Sağlama: Ordino, mal sahibine malların teslimatı konusunda esneklik sağlıyordu. Mal sahibi, malların teslim alınacağı yeri, zamanı ve teslim alacak kişiyi Ordino üzerinde belirtebilir ve böylece teslimat sürecini kontrol edebilirdi. Ancak, Ordino uygulaması kaldırılmıştır.
Ordino Belgesi Nasıl Alınır?
Günümüzde Ordino belgesi almak mümkün değil. Eskiden kullanılan bir uygulama olan Ordino, 4458 sayılı Türk Gümrük Mevzuatı ile kaldırıldı ve yerine “Konşimentonun İbrazı” esası getirildi. Yani, eskiden malların gümrükten çekilebilmesi için konşimento sahibi veya yetkilisi tarafından taşıyıcıya Ordino sunulması gerekiyordu. Şimdi ise malların teslim alınması için sadece konşimentonun ibraz edilmesi yeterli.
Ordino Olmadan Mal Teslimi Yapılır mı?
Evet, Ordino olmadan mal teslimi yapılır. Hatta günümüzde Ordino’nun kaldırılmasıyla mal teslimi için sadece konşimento yeterlidir. Konşimento, malların taşınmasıyla ilgili tüm bilgileri içeren ve taşıyıcı tarafından düzenlenen bir belgedir. Malların mülkiyetini temsil eder ve ciro edilebilir. Yani, konşimentoyu elinde bulunduran kişi, mallar üzerinde hak sahibidir ve malları teslim alma yetkisine sahiptir.
Ordino ve Konşimento Arasındaki Fark Nedir?
Ordino ve konşimento, deniz yoluyla yapılan taşımacılıkta kullanılan iki farklı belge türüdür. Aralarındaki temel farklar şunlardır:
- İşlev: Konşimento, malların taşınmasıyla ilgili tüm bilgileri (malın cinsi, miktarı, gönderici, alıcı, taşıma şartları vb.) içeren ve taşıyıcı tarafından düzenlenen bir belgedir. Malların mülkiyetini temsil eder ve ciro edilebilir. Yani, konşimentoyu elinde bulunduran kişi, mallar üzerinde hak sahibidir. Ordino, eskiden kullanılan bir belge türüydü. Konşimentoda belirtilen malların teslim alınması için mal sahibine verilen bir talimattı. Taşıyıcıya hitaben yazılırdı ve malların kısmen veya tamamen teslim alınmasını sağlardı. Günümüzde kullanılmaz.
- Ciro Edilebilirlik: Konşimento, ciro edilebilir bir belgedir. Yani, konşimento arkasına ciro yapılarak malların mülkiyeti başkasına devredilebilir. Ordino, ise ciro edilemez. Sadece malların teslim alınması için yetki verir ve başkasına devredilemez.
- Bağımsızlık: Konşimento, bağımsız bir belgedir ve malların taşınması sözleşmesini temsil eder. Ordino ise konşimentoya bağlı bir belgedir ve konşimento olmadan geçerliliği yoktur.
Konşimento Çeşitleri Nelerdir?
Konşimentolar, farklı kriterlere göre çeşitlilik gösterir. Temiz konşimento, malların hasarsız ve iyi durumda yüklendiğini belirtirken kirli konşimento mallarda hasar olduğunu gösterir. Ciro edilebilir konşimento, malların mülkiyetinin devredilebilmesini sağlar. Navlun ön ödemeli konşimentoda navlun gönderici tarafından ödenmiş olurken navlun tahsil edilebilir konşimentoda alıcı öder.
Konşimento Kaybedilirse Ne Olur?
Konşimento kaybedilmesi durumunda, mal sahibi belirli prosedürleri izleyerek yenisini alabilir. Bu prosedürler bir teminat mektubu veya mahkeme kararı gerektirebilir.
Konşimento Elektronik Ortamda Düzenlenebilir mi?
Evet, günümüzde elektronik konşimentolar (e-konşimento) da kullanılır. Elektronik konşimentolar, kâğıt konşimentolara kıyasla daha hızlı, güvenli ve çevre dostudur.
Konşimentoda Yer Alan Bilgileri Kimler Görebilir?
Konşimentoda yer alan bilgiler, konşimento sahibi, taşıyıcı, alıcı ve gümrük yetkilileri gibi ilgili taraflarca görülebilir.
Paylaş
