Takograf Nedir?
Takograf, ağırlığı 3.500 kg üzerinde olan kamyon, kamyonet, çekici gibi yük taşıyan araçlar ile 17 yolcudan fazla taşıyan otobüs ve minibüslerde kullanımı zorunlu bir kayıt takip cihazıdır. Takograf, aracınızın aldığı yol boyunca hızını, kat ettiği mesafeyi, sürüş süresini, sürücünün dinlenme sürelerini ve diğer önemli bilgileri kayıt altına alır. Bu bilgiler, sürücünün kimlik bilgileriyle birlikte saklanır ve gerektiğinde detaylı raporlar sunabilir.
Takograf Neden Önemlidir?
Özellikle uzun yol şoförleri için can güvenliğini sağlamak adına takograf cihazlarının kullanımı son derece önemlidir. Cihaz, sürüş ve dinlenme sürelerini denetleyerek yorgunluk kaynaklı kazaların önüne geçmeye yardımcı olur.
Takograf Türleri: Analog vs. Dijital
Takograf cihazları, sürücülerin çalışma sürelerini ve hızlarını izlemek, kaydetmek ve düzenlemek amacıyla kullanılan cihazlardır. Bu cihazlar, hem yol güvenliği hem de sürücülerin çalışma saatleri üzerindeki yasal düzenlemeler için önemlidir. Takograflar, iki temel türde kullanılır:
- Analog Takograflar: 1950’lerden itibaren kullanılan analog takograflar, dairesel kağıt diskler üzerinde sürüş ve dinlenme sürelerini kaydeder. Ancak, verilerin manuel kontrol edilmesi, arşivleme zorluğu ve manipülasyon riski gibi dezavantajları vardır.
- Dijital Takograflar: 1 Mayıs 2006’dan itibaren zorunlu hale gelen dijital takograflar, sürüş bilgilerini akıllı kartlara kaydederek daha güvenli ve ayrıntılı veri sağlar. Sürücüler, kendi kartlarını kullanarak tüm sürüş detaylarını kaydederler.
Takograf Nasıl Çalışır?
Araç harekete geçtiğinde, takograf otomatik olarak “sürüş modu”na geçer ve veri kaydına başlar.
Dijital Takograf Sürücü Kartı Kimler Alabilir?
C, D, E ve G sınıfı ehliyete sahip ve SRC (1-2-3-4-5) belgelerini taşıyan sürücüler, sayısal takograf sürücü kartını almaya hak kazanır. Bu kart, dijital (sayısal) takografın işlevselliğini tam olarak yerine getirebilmesi için gereklidir.
Dijital Takograf Sürücü Kartı Nasıl Alınır?
Dijital takograf sürücü kartını almak için staum.tobb.org.tr internet adresinden başvuru yapabilirsiniz. Ayrıca, Yetkili Takograf Servisleri ve bulunduğunuz şehirdeki Ticaret Odaları da başvuru işlemlerini gerçekleştirebileceğiniz diğer yerlerdir.
Dijital Takograf Kullanmak Zorunlu mu?
Türkiye, Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Yapan Taşıtlarda Çalışan Personelin Çalışmalarına İlişkin Avrupa Anlaşması (AETR) kapsamında yer almaktadır. Bu anlaşma, takograf cihazlarıyla ilgili belirli standartları ve kullanım zorunluluklarını tanımlar.
21 Mayıs 2010 tarih ve 27587 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Yapan Araçlarda Kullanılan Takograf Cihazları Hakkında Yönetmelik” kapsamında, tip onaylı analog ve sayısal takograflarla ilgili kıstaslar belirlenmiştir. Ayrıca, 12 Ocak 2012 tarih ve 28171 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Takograf Cihazları Muayene ve Damgalama Yönetmeliği” ile araçlara sayısal takograf takma zorunluluğu belirtilmiştir.
Takograf Değişim Zorunlulukları
Yönetmelikte yer alan Geçici Madde 3’e göre, 1996 model ve sonrası araçlarda kullanılan analog veya elektronik takograf cihazlarının belirtilen süreler içerisinde sayısal takograf ile değiştirilmesi zorunludur. Güncel düzenlemelere göre, bu zorunluluk aşağıdaki şekilde uygulanmıştır:
- 1996-1998 model araçlar: 30 Haziran 2014 – 31 Aralık 2015 tarihleri arasında,
- 1999-2001 model araçlar: 1 Ocak 2016 – 31 Aralık 2016 tarihleri arasında,
- 2002-2004 model araçlar: 1 Ocak 2017 – 31 Aralık 2017 tarihleri arasında,
- 2005-2007 model araçlar: 1 Ocak 2018 – 31 Aralık 2018 tarihleri arasında,
- 2008-2013 model araçlar: 1 Ocak 2019 – 31 Aralık 2019 tarihleri arasında,
- 2014 ve sonrası model araçlar: 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren sayısal takograf ile donatılmış olmalıdır.
Ek olarak, Türkiye’de taşımacılık yapan ve takograf kullanması zorunlu olan 1996 model ve sonrası araçlarda, herhangi bir nedenle takograf değişimi yapılması gereken durumlarda, dijital takograf cihazı kullanılması zorunludur. Bu zorunluluk, sadece yurt içinde değil, uluslararası taşımacılık yapan araçları da kapsamaktadır.
Bu düzenlemeler, takografların daha güvenli ve doğru veri kaydı sağlamasını amaçlayarak sürüş güvenliğini artırmak için uygulanmaktadır.
Paylaş
