Tır Yük Taşıma Kapasitesi
Tır ifadesi, “Transports Internationaux Routiers” ifadesinin kısaltılmış halidir. Türkçede ise “Uluslararası Karayolu Ticareti” olarak ifade edilir. 1975 senesinde Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen anlaşma ile tırların toplam kapasite ve boyut ölçüleri belirlenmiştir. Ayrıca bazı standartlara alınmış ve kurallara tabii tutulmuştur. Bu bağlamda plakası üzerinde “TIR” yazan tüm araçların belirlenen ölçülere göre üretilmesi ve kapasitelere göre de taşıma yapması gerekir. Karayolu taşımacılığına konu olan her türlü faaliyetinin ilgili mevzuata uygun olması, yasal işlemlere maruz kalmamak açısından çok önemlidir.
Tır, Kamyon ve Kamyonet Yasal Yük Taşıma Sınırları
Tır yük taşıma sınırları, tırın toplam kapasitesini doğru kullanabilmek için oldukça dikkat edilmelidir. Karayolu taşımacılığında kullanılmakta olan römorklar ve bunları çeken çekiciler de tır kapsamındadır. Toplam kapasitenin fazla yüksek olması bazı sorunlara yol açar. Bu sorunlardan bazıları:
- Kapasite üzerinde yükleme yapmak fren, aks ve lastik gibi araç parçalarına zarar verebilmektedir.
- Sürücünün çabuk yorulmasına ve direksiyon hakimiyetinin kaybetmesine neden olmaktadır.
- Fazla yük nedeniyle aracın durma mesafesinin değişmesi ile trafik güvenliğini tehlikeye atmaktadır.
- Kapasiteden fazla yük taşınması birim maliyetlerini etkilemektedir. Bu durumun sonucu olarak taşımacılık sektöründe haksız rekabet ortamı oluşmaktadır.
- Kapasiteden fazla yüklemenin etkisiyle araç parçalarında oluşan aşınma ve buna bağlı olarak gürültü seviyelerinin artması çevreyi olumsuz olarak etkilemektedir.
Tırların toplam taşıma kapasiteleri hakkındaki bilgiler, çekicinin ya da römorkun üreticisinden alınmaktadır. Kapasiteleri hakkındaki yasaları ise Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı düzenlenmektedir. 10.05.2006 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 5495 sayılı “Karayolları Trafik Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun” ile araçların ağırlık (tonaj) ve boyut kontrollerinin yapılması veya yaptırılması görevi Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’na verilmiştir.
Günümüzde Yaygın Olarak Kullanılan Tır Tipleri
Günümüzde taşımacılık faaliyeti ve farklı amaçlar için birçok çeşit tır bulunur. Genel olarak yük taşıma kapasiteleri yakın fakat yükün yüklenme şekilleri ve yöntemleri farklılık göstermektedir. Ayrıca yol performansları da bazı farklılıklar bulunmaktadır.
Tır tipleri yasal olarak maksimum 25 ton kapasiteye sahip olabilir. ISO standartları gereğince, konteynerler ile beraber yüklenen tırların toplam ağırlıkları 44 tondan daha fazla olamaz. Römorklarda ise maksimum 40 ton ağırlığa kadar izin vardır. Eğer taşınması gereken yük 40 tondan daha fazlaysa özel taşıma izni gereklidir. Karayolları Müdürlüğü’ne dilekçe yazılarak izin alınabilir.
Kamyon Yük Taşıma Ölçüleri
Maksimum ağırlığı yükle beraber 3500 kilogramdan daha yüksek olan taşıtlara kamyon denir. Kamyonlar, karayolu taşımacılığında daha çok tercih edilir. Kamyon ve kamyonetlerde yük taşıma sınırını etkileyen faktörler, toplam kapasite ve dingil sayısıdır.
Kamyon ve kamyonetler 6 farklı kategoride incelenmektedir. Bunlar;
- 11 – 20 ton taşıma kapasitesi – İki Dingilli Kamyon ve Kamyonet
- 20 – 24 ton taşıma kapasitesi – Tenteli Araçlar
- 21 – 24 ton taşıma kapasitesi – Üç Dingilli Kamyon
- 25 – 80 ton taşıma kapasitesi – Alçak Yataklı Treyler
- 32 – 38 ton taşıma kapasitesi – Dört Dingilli Kamyon
- 60 – 100 ton taşıma kapasitesi – Hidrolik Treyler
Paylaş
