Trafikte Geçiş Üstünlüğü Neye Göre Belirlenir?
Trafik kurallarını her sürücünün çok iyi bilmesi ve pratiğe dökebilmesi büyük önem taşır. Trafiği düzenlemek, can ve mal kaybını önlemek amacıyla uygulanan kurallardan biri de geçiş üstünlüğü kuralıdır. Belirli araçlara yol verilmesi yasal olarak güvence altına alınır. Çünkü bazı taşıtların aciliyet durumu söz konusudur ve bu araçların trafikte takılı kalmaları olumsuz sonuçlar yaratabilir. İçinde hasta taşıyan bir ambulansa yol verilmemesi durumunda hastanın sağlık durumunun kötüye gitmesi bu duruma örnektir. Trafikte geçiş üstünlüğü neye göre belirleniyor ve hangi araçların yol üstünlüğü bulunuyor, inceleyelim.
Trafikte Geçiş Üstünlüğü Neye Göre Belirlenir?
Geçiş üstünlüğü, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafınca araçların aciliyet statüsüne bakılarak belirlenir. 2918 sayılı Karayolları Trafik Genel kanununun 71’inci maddesinde belirtildiği üzere bazı araçlara öncelik verilmesi zorunludur. Geçiş üstünlüğüne sahip araçlar kırmızı ışıkta beklemek gibi trafik kurallarına uymadan yollarına devam edebilir. Ancak bunu diğer sürücülerin can ve mal güvenliğini tehlikeye atmadan yapmaları gerekmektedir.
Trafikte Geçiş Üstünlüğü Olan Araçlar Hangileridir?
Ambulansların ve itfaiye araçlarının geçiş üstünlüğüne sahip olduğunu bilinir. Peki diğer araçlar hangileridir? Bunun yanında geçiş üstünlüğüne sahip araçlar birbirleriyle karşılaştıkları zaman bir karmaşa ortaya çıkmaması için bu araçların içinde de öncelik sıralaması mevcuttur. Karayolları Trafik Kanununun 71’inci maddesinde bu araçların kendi içlerinde öncelik sıralaması şu şekilde belirtilir.
- Ambulanslar, acil hasta taşıyan araçlar ve cankurtaran araçları,
- Organ, doku ve kan nakli için kullanılan araçlar,
- İtfaiye ve benzeri acil müdahale araçları,
- Suçluları takip etmekte olan ya da güvenliği sağlamak için olay yerine gitmekte olan zabıta araçları,
- Trafikte asayişi sağlayan veya trafik kazasının bulunduğu yere gitmekte olan görevli araçlar,
- Yol yapımı ve bakımıyla görevli kuruluşa ait olan araçlar ve acil müdahale isteyen durumlardan sorumlu araçlar,
- Bir afet veya acil durum meydana geldiğinde hizmet vermekle sorumlu olan araçlar,
- Korunan ve koruyan özel durumlu araçlar (hizmet süresince)
Yukarıdaki araçların tümü yalnızca görevde iken geçiş üstünlüğüne sahiptir. Belirtilen araçların acil durum işareti vermeleri ve görevde olduklarını diğer sürücülere bildirmeleri gerekir. Aksi takdirde diğer sürücüler bu aracın görevde olduğunu düşünmeyebilir ve yol vermede sıkıntı yaşanabilir. Sesli ve ışıklı uyarı işaretleri bunun için gereklidir.
Trafikte Geçiş Üstünlüğü Hangi Durumlarda Kullanılır?
Geçiş üstünlüğü kuralının sömürülmesinin önüne geçmek için bazı kurallar mevcuttur. Bu haller dışında geçiş üstünlüğünün kullanılmaması gerekir.
- Yukarıda belirtilen araçlar zorunlu olmadıkları sürece geçiş üstünlüğü hakkını kullanamazlar.
- Geçiş üstünlüğüne sahip araçlar trafikteki insanların can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmadıkları sürece bu haklarını kullanabilir. Aynı zamanda ışıklı ve sesli uyarı işaretlerini bir arada kullanmak zorundadır. Işıklı ve sesli uyarı işaretlerinin görev halindeyken en az 150 metre mesafeden görülebilecek ve duyulabilecek bir şekilde kullanılması gerekir.
- Yukarıda belirlenen araçların kavşaklarda ilk geçiş hakkı da 2918 sayılı Karayolları Trafik Genel Kanununun 71’inci maddesinde verilen öncelik sıralamasındaki gibidir.
- Geçiş üstünlüğüne normalde sahip olmayan fakat zorunluluk durumlarında acil hasta ya da yaralı taşıyan araç sürücüleri geçiş üstünlüğü kuralından faydalanabilirler. Kendilerine trafikte yer açılmasını sağlamak için araçlarındaki ses ve ışık cihazlarını kullanabilirler.